Cannacas

In Sardigna sa cannaca est intre sos pretziados prus de importu de totu s'ammanitzu de prendas chi pertenent a sa bestimenta femminile de sa festa. Su tipu prus isparghinadu est cussu cun granos infilados in una funighedda.
Presente a fitianu in unas cantas biddas de su Logudoro est sa cannaca de coraddu ruju cun granos a pipoteddu, siat lisos chi intalliados.
In Sardigna sa cannaca est intre sos pretziados prus de importu de totu s'ammanitzu de prendas chi pertenent a sa bestimenta femminile de sa festa. Su tipu prus isparghinadu est cussu cun granos infilados in una funighedda.
Presente a fitianu in unas cantas biddas de su Logudoro est sa cannaca de coraddu ruju cun granos a pipoteddu, siat lisos chi intalliados, de diàmetru decreschente moende dae sa parte mesana cara a sos cabos. In Olìana sa cannaca mutida "guturada" est fata dae filos parallelos de granos de coraddu ruju in làmina traballada a "sbalzo" a festones o fintzas in filugrana de oro a die. Sa guturada niedda assimìgiat in s'istrutura a cussa olianesa e est de Sarule e de Orane in ue però sos granos sunt de pasta bìdrina niedda. Sicomente in totus custos esemplares de cannaca sos granos de oro chi tasint sos filos de coraddu sunt in nùmeru chi variat dae 5 a 6, sa longària de sa prenda est indicada in "postas".
Sa cannaca de coraddu est isparghinada meda fintzas in s'àrea campidanesa in ue la tzèrriant "cannaca" etotu. In sa Trexenta sa "cannacea" est fata de granos de oro infilados de forma ovale e isfèrica intreverados; posca b'est sa cannaca de coraddu.
Àteras crezes de cannacas isparghinadas meda sunt cussas fatas dae cadenas de oro, pro su prus longas, cun màllias de forma diferente; gosi su "cadenatzu"campidanesu, longu fintzas a ghenugros in ue s'apicat unu relògiu. In prus de su cadenatzu sa cadena l'indicant in cabu de giosso cun su faeddu "gettau" (cagl. "su gettau") e in Ogiastra cun "ghettau".
Sa "trina" de oro tubulare, de produtzione in filera, est presente in sa bestimenta femminile de festa de unas cantas biddas de àrea logudoresa (cadena, cadena a emma). Fintzas sa cadena a màllias in làminas de oro b'at a fitianu in sas biddas de s'ìsula.
Nòdidas sunt fintzas sas cadenas de prata cun màllia tzilìndrica siat simple chi dòpia (giunchìlliu) e cussu de su tipu nodu intro nodu (loop-in–loop). Sa cadena in arghentu a màllia dòpia tzilìndrica s'impreat meda, foras de sa bestimenta de sa fèmina fintzas in cussa de s'òmine. A seguru chi in Sardigna s'usu de sa cannaca in sa bestimenta populare, de festa mescamente, est isparghinadu meda e est antzis mannu a beru s'impreu cuntemporàneu de prus canacas, mescamente in àrea campidanesa e logudoresa.
Apicadu a una cannaca curtza a cadena o a unu nastru de velludvelludu, si giughet in tzugru unu medallione (lasu, lasettu), de filugrana chi a s'ispissu lis crobant loritzinas formende una "parure". In Cuartu Sant'Aleni custa prenda, modulare, fata in filugrana de oro cun pedras ingastadas, si partzit in tres partes: su frocu, sa parte mesana "dominu" e su pendentile de bassu "pendenti".
Simigiante a su "lasu" in s'istrutura, fatu in làmina de oro istampada cun medas pedras polìcromas ingastadas est sa "zòiga" de Durgale. A sa tipologia de su lasu campidanesu, pro su prus fatu dae tres elementos in làmina istampada cun perlas "iscaramatzas" e filugrana aplicadas e in sa "zòiga" durgalesa pertenent a àteras zonas de sa Sardigna, prendas simigiantes ma de forma e istruturas diferentes. Su medallione isparghinadu in Orosei tenet ingastadu unu cameu de coraddu (cara de coraddu) e lu giughent in su tzugru presu cun unu nastrigheddu de velludu nieddu; àtera prenda de tzugru isparghinada meda est cussa tziurculare a isteddu in làmina de oro connotu comente "istella".
In Olìana su pendentile tìpicu est cussu tzirculare in làmina e filugrana a die denumenadu "su sole": in sa parte mesana de custu pendentile bi sunt a fitianu sìmbulos amorosos (coro, crae).
De forma ovale, belle che gùtiu, lìgiu istilizadu, totu in làmina de oro istampada, est imbetzes su pendentile (medaglione) chi giughent in su tzugru sas fèminas de medas biddas mescamente de su Logudoro.

Aggiornamento

11/5/2023 - 16:43