Seguici su
Cerca Cerca nel sito

Is orìgines de is istùdios linguìsticos a pitzu de su sardu

Is orìgines de is istùdios linguìsticos a pitzu de su sardu

Is orìgines de is istùdios linguìsticos a pitzu de su sardu

S'istòria de sa linguìstica sarda est antiga meda, finas si non dae luego s'est impreadu unu mètodu iscientìficu adeguadu. Intre is primos si podet mentovare Sigismondo Arquer chi in su 1550 at dadu, in s'òpera printzipale sua "Sardiniae brevis historia e descriptio", una descritzione curtza de sa situatzione linguìstica de s'ìsula e sa tradutzione de su Babbu Nostru.
S'istòria de sa linguìstica sarda est antiga meda, finas si non dae luego s'est impreadu unu mètodu iscientìficu adeguadu. Intre is primos si podet mentovare Sigismondo Arquer chi in su 1550 at dadu, in s'òpera printzipale sua "Sardiniae brevis historia e descriptio", una descritzione curtza de sa situatzione linguìstica de s'ìsula e sa tradutzione de su Babbu Nostru.
Posca si sinnalant is istùdios de Giròmine Araolla (1582), Mateu Madau (1723-1800), Vissentu Porru (1832-1866), Giuanne Ispanu (1852), Bitòriu Àngius chi ant contribuidu meda a sa connoschèntzia de sa limba, ma fiant galu a tesu dae is cànones de chirca e connoschèntzia modernas. Dae istùdios reghentes de Eduardu Blasco Ferrer resurtat chi sa prima cumparàntzia de su sardu cun su mètodu de sa filologia moderna si siat fata in Germània in su 1866 dae parte de s'istudiosu Friedrich Diez. Posca si sunt incurados de sardu Gustav Hoffmann, Wilhelm Meyer-Lubke, Pier Enea Guarnerio e Ernst Gamillscheg. Dae su puntu de bista dialetològicu s'acostiamentu a sa connoschèntzia de su sardu est istadu inchingiadu dae Hugo Schuchardt e Gratziadio Isaia Ascoli. Pròpiu custu istudiosu leat dae Ispanu e dae Àngius sa tripartzidura traditzionale chi distinghet is limbàgios tataresos-gadduresos dae su sardu meridionale e dae cuddu tzentrale. Si sunt incurados de sa limba sarda finas Giuanne Campus e Gino Bottiglioni. Su primu at iscritu una "Fonetica del dialetto logudorese" in su 1901, su segundu at iscritu òperas de importu mannu in su cuntestu de una glotologia romanza prus avantzada. Pro meressimentu de Wagner, sa linguìstica sarda faghet unu brincu mannu in calidade.

Babu nostru
"Babu nostru sughale ses in chelus, santu siada su nomine tuo. Bengiad su rennu tuo, faciadsi sa voluntade tua comenti in chelo et in sa terra: Su pane nostru dogniedie dona a nosalteros hoae, et lassa a nosateros i debitus nostrus, comente e nosateros lassaos a is debitores nostrus, e no nos portis in sa tentatione, impero libera nos de su male, poiteu tuo est su rennu, sa gloria e su imperiu, in sos seculos de sos seculos, amen."

(dae Sigismondo Arquer, Sardiniae brevis historia et descriptio, testu e tradutzione a incuru de Ernestu Concas, in La Regione, rivista mensile de cultura , n. 1, a. 1, austu 1922, pp. 55-77 (su Babbu Nostru est a pag. 72).

Aggiornamento

11/5/2023 - 16:44

Commenti

Scrivi un commento

Invia