Pascale Dessanai

Dessanai tenet unu ruolu lùghidu in s'istòria de sa produtzione poètica "in limba sarda", mescamente pro sa crèschida personale sua e su refudu de sos istiles linguìsticos e de sas formas tropu literàrias de sa poesia "arcàdica" logudoresa. Sas règulas sigidas cun sas cales fintzas a su primu Noighentos si "depiat" iscrìere o cantare in poesia, sunt cuntestadas in su sonete famadu "Ribellione" (connotu fintzas cun su tìtulu "A Lia"): "Ma como istraccu de ti narrer dea / mi rebello a s'arcadica manera / de ti cherrer amare chin s'idea". Custa cussèntzia de superamentu de sa poesia comente idìlliu pastorale, o esertzìtziu mètricu bòidu, faghet de s'òpera de Dessanai unu sinnu de cambiamentu de sa poesia in limba sarda, mescamente pro custu passàgiu dae su logudoresu illustre a sa variante "naturale" de Nùgoro. Subra sa bida, sa figura e s'òpera de Pascale Dessanai esistet una monografia cumpleta publicada in su 2000 a incuru de Giancarlo Porcu. Nàschidu in Nùgoro in su 1868 morit in Uras in su 1919 belle in esìliu. Non tenet una vida fàtzile siat pro èssere de famìlia ùmile siat pro sas ideas polìticas suas. Bivet de su traballu de impiegadu (chi non li agradat), ma leat parte de manera ativa a sos fatos polìticos e culturales de su tempus suo.
Subra su sambenadu Dessanai si contant cosas misteriosas, pro su fatu chi su babbu, disterradu dae sa bidda de Làconi, si naraiat Luisu Sanna. A parre de su giornalista de cussu tempus Stanis Manca, Dessanai fiat "unu pessonàgiu misteriosu, làngiu a ispantu e bestidu che pòberu". A parre de Gràtzia Deledda "un famoso poeta vernacolo sardo, povero impiegatuccio, mezzo matto". Fiat istadu amigu de su pintore Antoni Ballero e cun s'agiudu suo de gràficu aiat cumpostu sa lìrica "Cherrende".
Sa prima regorta de versos, publicada a 21 annu de edade ebbia, tenet a tìtulu "Neulas" e est galu ligada a su manierismu de su logudoresu illustre. L'impresonant pro pagu tempus a cajone de sos versos làdinos iscritos cando aiant bochidu a su re Umbertu I. Comente artista sentit meda sos anneos de sa gente comuna e sighit s'anticlericalismu. Sos versos suos sunt che atos de denùntzias meros e sìncheros de sa corrutela tzivile e amministrativa de totu sa Sardigna e mescamente de Nùgoro de cuddos tempos. Tocat de sinnalare che a òpera nòdida, "Sa morte de Pettenaju", afriscu de maigantos colores de sa tzitade de cuddos sos annos.

Aggiornamento

11/5/2023 - 16:44