Lèssicu

Mancari paritzos pòpulos a pustis de s'èssere achidados in s'ìsula, cun is limbas issoro (belle semper romanzas), apant annoadu in bona parte s'ossadura latina originària de su lèssicu sardu, aguantat unu nùcleu tzentrale de paràulas in is cales - a s'ispissu – si cuntzentrant is sinnos de una sabidoria e connoschèntzia prus mannas pro sa tzivilidade isulana.
Su sardu est una limba neolatina, est a nàrrere chi derivat dae s'evolutzione de su latinu faeddadu dae is antigos Romanos in s'ìsula. Est lògicu chi custa madrighe at lassadu tratas mannas in su lèssicu, mescamente is paràulas impreadas in custa limba pro comunicare. Che a sa morfologia de sa limba, finas s'anàlisi de su lèssicu fundamentale permitit de cumprèndere cun fatzilidade su caràtere romanzu de su sardu. Difatis, finas suponende pro unu momentu chi non s'esseret connotu nudda de su latinu (sa "limba mama" unitària, chi pro àteras "famìlias linguìsticas", che a cussa germànica, no est connota pro more de testimonias iscritas), is currispundèntzias in su lèssicu fundamentale – e finas, prus importantes, in sa morfologia – intre su sardu e is àteras limbas neolatinas diant resurtare gasi frecuentes e ispartas chi non si podent acrarire cun sa casualidade o cun fenòmenos de prèstidu, ma petzi pensende a sa continuatzione de formas pretzisas eredadas dae una limba mama comuna e sighidas segundu isvilupos fonèticos particulares. Pro custu, is assimìgios chi oe si podent fàghere intre is limbas neolatinas diferentes derivant a beru dae custa madrighe comuna. Nde bidimus unos cantos esempros: latinu PATRE(M) > sardu pátre (in su sardu antigu, mentras oe s'impitat babbu; cfr. ital. padre, isp. Padre); lat. MATRE(M) > sd. mátre (in su sardu antigu, mentras oe s'impitat mama; cfr. ital. madre, isp. Madre); lat. HOMO, HOMINE(M) > sd. ómine (cfr. ital. uomo, isp. hombre).

Aggiornamento

11/5/2023 - 16:44